Dikkat Eksikliği Hiperaktivite

Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), dikkatin kolayca dağılması, aşırı hareketlilik (yaşıtlarından beklenenden fazla bir hareketlilik) ve dürtüsellik (davranışın olası sonuçlarını düşünmeden hareket etme, aklına geleni yapma belirtilerinin bireyin yaşamında en az iki ortamda var olması ve bu alanlarda işlevselliğini olumsuz yönde etkilemesi olarak tanımlanabilir. DEHB’de görülen belirtilen günlük yaşamda zaman zaman herkeste görülebilecek belirtilerdir ancak DEHB’li bireylerde belirtiler daha sık, şiddetli ve yaşamı olumsuz etkileyecek düzeyde görülür. DEHB çocuğun aile yaşantısı, akran ilişkisi, akademik başarısı, özgüveni gibi hayatının pek çok alanında olumsuz etkilere sebep olmaktadır.

Çocukluk çağında en sık görülen psikiyatrik bozukluk olması ve pek çok alanda işlev kaybına sebep olması nedeniyle ayrı bir öneme sahiptir. Sıklığı yapılan çalışmalarda kullanılan yöntemlere göre değişmekle birlikte %5-8 oranında olduğu saptanmıştır. Erkeklerde kızlardan 3 kat daha sık görülmektedir. Dikkat eksikliği baskın tip, dikkat eksikliği hiperativite bileşik tip ve hiperaktivite-impulsivite baskın tip olmak üzere üç alt tipi bulunmaktadır. Kızlarda dikkat eksikliği baskın tip diğer tiplere oranla daha sık görülmektedir. DEHB’nin ortaya çıkmasında en temel rolü genetik etkenler oynamaktadır.

Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu Belirtileri Nedir ?

• Dikkatini toplamada güçlük, ayrıntılara dikkatini verememe, dikkatsizce hatalar yapma, dikkatini sürdürmekte güçlük çekme, doğrudan kendisi ile konuşuluyorken dinlemiyormuş gibi görünme, verilen yönergeleri izlemede güçlük (günlük işleri, okulda verilen görevleri tamamlayamama), işlerini planlama ve düzene koymakta , sürekli zihinsel çaba gerektiren işlreden kaçınma, eşya kaybetme, dikkatin kolayca dağılması, unutkanlık gibi dikkat eksikliği belirtileri.
• Sürekli hareket halinde olma, kıpırdanma, uzun süre sessiz-sakin duramama veya böyle durmaktan rahatsız olma, oturması gereken durumlarda kalkma, huzursuzluk, aşırı konuşma, konuşma sırasında sırasını bekleyememe, başkalarının sözünü kesme ya da araya girme, sabırsızlık, acelecelik, ısrarcılık, sırasını bekleyememe(örn. kuyrukta beklerken), isteklerini erteleyememe gibi hiperaktivite ve dürtüsellik belirtileri.

DEHB, çocuk ve ergenlerde çocuk ve ergen psikiyatristi tarafından ayrıntılı bir inceleme ve değerlendirme sürecinden sonra tanı konulabilecek bir rahatsızlıktır. Tanı koyarken aile ve çocukla görüşme, bilgi alma, ölçekler doldurtma, çocuğu değerlendirme(muayene ve testler ile), okul ve öğretmenden bilgi alma yapılması gerekenlerdir. Elde edilen bilgi ve bulguların birlikte değerlendirilerek tanı konulur ve çocuk için uygun olan tedavi planlanır.